Rozrywka 50 plus
Młoda Polska w graficznej szacie.
Wraz z wystawą „Każda z nich jest dziełem sztuki…”, przygotowaną przez Muzeum w
Gliwicach wspólnie z Muzeum Narodowym w Krakowie, Młoda Polska powraca do Gliwic
i to w wyjątkowej, bo graficznej szacie.
W ramach ekspozycji zobaczymy prace
najwybitniejszych twórców tej nie tylko literackiej, ale i kulturowej epoki – od Leona
Wyczółkowskiego i Józefa Pankiewicza po Stanisława Wyspiańskiego, Ferdynanda
Ruszczyca, Jana Stanisławskiego, Wojciecha Weissa i Józefa Mehoffera. Tak się składa, że ci
dwaj pierwsi – Pankiewicz i Wyczółkowski – są też „filarami” nowoczesnej grafiki polskiej,
której historię otwiera pierwsza (i jedyna) „Teka Stowarzyszenia Artystów Polskich
Grafików”, wydana w 1903 r. Teka ta powstała z inspiracji i staraniem Feliksa „Mangghi”
Jasieńskiego, kolekcjonera, krytyka, pisarza i mecenasa młodopolskich twórców. Na
prezentowanej w Willi Caro wystawie po raz pierwszy publiczność zobaczyć może wszystkie
prace zawarte w tej niezwykłej „Tece”.
Graficzno-młodopolski charakter wystawy znalazł odzwierciedlenie w towarzyszącej jej
ofercie edukacyjnej. Zarówno tej skierowanej dla osób indywidualnych i rodzin z dziećmi,
które zapraszamy na weekendowe wykłady i warsztaty, jak również opracowanej z myślą o
grupach przedszkolnych i szkolnych. Podczas lekcji przygotowanych przez Dział Edukacji i
Promocji gliwickiego Muzeum nakreślimy artystyczną, literacką i światopoglądową
panoramę Młodej Polski, w czym pomogą nam prace jej najwybitniejszych twórców. Będą
one także ważnymi punktami odniesienia w wędrówce przez tajemnicze, a momentami wręcz
bliskie alchemii uniwersum technik graficznych. Świat Młodej Polski, który jest też kolebką
nowoczesnej, polskiej grafiki, odkrywać będziemy zarówno przez idee i dzieła, jak również
poprzez osoby. Zapoznamy się bliżej nie tylko z najważniejszymi artystami tego czasu, ale
poznamy też osobistość, u której nie tylko oni, ale i kultura polska, w tym: Muzeum
Narodowe w Krakowie oraz Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” bardzo wiele
zawdzięczają.
Zajęcia przygotowane zostały przez Ewę Chudybę, filozofkę, i Martę Witoń-Jankowską,
historyczkę sztuki. Realizowane są od 8 października do 6 grudnia 2024 w Willi Caro, od
wtorku do piątku o godz. 09.00 i 11.00. Zapisy: 783 560 006. Koszt zajęć – 1 zł od grupy.
Młoda Polska - więcej niż modernizm. Panorama epoki
Absolutny „must have” dla wszystkich przyszłych maturzystów (i nie tylko). Zapraszamy na
zajęcia w formie wykładu, podczas których przybliżymy zasadnicze tendencje właściwe dla
Młodej Polski. Od pochwały sztuki wysokiej po karykaturę, od dekadentów i cyganerii po
chocholi taniec z „Wesela” Wyspiańskiego. Od secesji, będącej pierwszym oryginalnym
przejawem modernizmu w architekturze, po styl zakopiański wypracowany przez Stanisława
Witkiewicza i mający stanowić szczególny wyraz polskości. Od chłopomanii po kawiarnię
literacką i kabaret jako nowe, miejskie przestrzenie twórcze. Od krakowskiego „Życia” do
warszawskiej „Chimery”. Od japonizmu, symbolizmu i impresjonizmu po wciąż trwający,
wielki, (neo)romantyczny spór o „sprawę polską”, o pozostającą w niewoli Rzeczpospolitą.
Bo Młoda Polska to o wiele więcej niż tendencje kształtujące europejski modernizm. Podczas
zajęć przybliżymy jej swoisty charakter, śledząc recepcję internacjonalnych trendów i ich
młodopolskie przekroczenie, o którym zadecydowała dramatyczna sytuacja narodu
pozbawionego własnej państwowości.
Do zilustrowania wykładu posłużą nam między innymi grafiki najważniejszych
młodopolskich artystów, wśród których znajdą się prace Leona Wyczółkowskiego, Stanisława
Wyspiańskiego, Józefa Pankiewicza, Teodora Axentowicza, Józefa Chełmońskiego, Jana
Stanisławskiego, Ferdynanda Ruszczyca… Po zakończeniu zajęć zobaczymy je w
oryginale, zwiedzając wystawę „<Każda z nich jest dziełem sztuki…>. Początki nowoczesnej
grafiki polskiej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie”.
Zajęcia dla uczniów szkół podstawowych kl. 6 – 8 oraz uczniów szkół ponadpodstawowych.
Technika i sztuka. Młodopolska opowieść o grafice
Czy grafika jest techniką czy dziełem sztuki? Co ma wspólnego z drukiem i z… pismem?
Dlaczego w dawnej polszczyźnie grafików nazywano rytownikami? Jeżeli grafikę tworzymy
wykorzystując powleczoną farbą matrycę, którą odbijamy na papierze czy innym nośniku,
dzięki czemu powstają odbitki, to czy któraś z nich jest oryginałem? Jakie są różnice, a jakie
podobieństwa między grafiką a foto-grafią i czy graficzna reprodukcja wielkiego dzieła sztuki
– np. fresku „Primavera” Sandra Boticellego – sama może stać się dziełem sztuki? Jakie są
techniki graficzne? Czy miedzioryt różni się od drzeworytu tylko materiałem, w którym
wykonana jest matryca? Jak nazywają się odbitki próbne i czym litografia różni się od
autolitografii? Na te i inne pytania odpowiemy podczas zajęć, a w poznawaniu grafiki jako
wyjątkowego narzędzia artystycznego wyrazu oraz całego uniwersum technik graficznych
pomogą nam prace najlepszych twórców Młodej Polski, w tym – dwu „filarów” grafiki
polskiej: Leona Wyczółkowskiego i Józefa Pankiewicza. Przyjrzymy się też bliżej
realizacjom genialnego odtwórcy – Feliksa Jasińskiego oraz pracom Feliksa Jabłczyńskiego,
wszechstronnie uzdolnionego – nie tylko w dziedzinie sztuk plastycznych – oryginała,
literata, pianisty i chemika, który wynalazł technikę graficzną nazywaną ceratorytem –.
Dowiemy się również, w jaki sposób do tego odkrycia przyczyniła się antypolska polityka
rosyjskiego zaborcy.
Uczestnicy zajęć zwiedzą wystawę „Każda z nich jest dziełem sztuki…”, a w części
warsztatowej będą tworzyć własne prace z wykorzystaniem szeregu graficznych matryc i
farb.
Zajęcia dla grup przedszkolnych (dzieci od lat 5-ciu) i szkolnych. Treść zajęć modyfikowana
w zależności od wieku odbiorców.
„Polski Japończyk” - mecenas młodopolskich artystów. Feliks „Manggha” Jasieński
W 1920 roku krytyk, pisarz i kolekcjoner Feliks Jasieński przekazał krakowskiemu Muzeum
Narodowemu swoje liczące ponad 16 tys. eksponatów zbiory, w tym - przedmioty związane z
Japonią – m.in. drzeworyty japońskich mistrzów. Po śmierci kolekcjonera (1929) japońskie
zbiory nie były wystawiane (czego powodem był m.in. brak miejsca, kolekcja liczyła bowiem
ponad 6500 przedmiotów), z wyjątkiem wystawy w krakowskich Sukiennicach w 1944 roku.
Wystawę tę zobaczył wówczas 19-letni Andrzej Wajda, który zafascynował się tą sztuką.
W 1987 roku Andrzej Wajda odebrał Nagrodę Kioto (Kyōto-shō). Postanowił całą sumę
przeznaczyć na wybudowanie w Krakowie budynku, w którym można by umieścić japońskie
zbiory Feliksa Jasieńskiego. Zostało otwarte w 1994 roku jako Centrum Sztuki i Techniki
Japońskiej Manggha. Przez pierwszych dziesięć lat istnienia stanowiło oddział Muzeum
Narodowego w Krakowie, będąc zarazem miejscem aktywnej działalności Fundacji Kyoto-
Kraków im. Andrzeja Wajdy i Krystyny Zachwatowicz. W roku 2005, usamodzielnione
decyzją Ministra Kultury, otrzymało status państwowej instytucji kultury, a od roku 2007
działa jako placówka muzealna.
O Feliksie „Mandze” Jasieńskim, bez którego nie byłoby „Teki Stowarzyszenia Artystów
Polskich Grafików””, przyjacielu i mecenasie młodopolskich artystów, o kontrowersjach,
jakie wzbudził wśród współczesnych sobie, którzy nazywali go nie tylko „Mangghą”, ale i
„Maniakiem”, o jego zapierającej dech w piersiach kolekcji, którą przekazał Muzeum
Narodowemu w Krakowie i która prezentowana jest obecnie w krakowskim Muzeum Sztuki i
Techniki Japońskiej „Manggha”, opowiemy podczas zajęć. W części warsztatowej, po
zwiedzeniu wystawy „Każda z nich jest dziełem sztuki…”, będziemy tworzyć własne prace z
wykorzystaniem szeregu graficznych matryc i farb.
Zajęcia dla grup przedszkolnych (dzieci od lat 5-ciu) i szkolnych. Treść zajęć modyfikowana
w zależności od wieku odbiorców.
Od wtorku do piątku, od 8 października do 6 grudnia 2024, Willa, godz. 9.00 i 11.00
Młoda Polska w graficznej szacie – zajęcia dla grup przedszkolnych i szkolnych
towarzyszące wystawie „<Każda z nich jest dziełem sztuki…>. Początki nowoczesnej
grafiki polskiej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie”
Prowadzenie: Ewa Chudyba, filozofka, Marta Witoń-Jankowska, historyczka sztuki
Zapisy: tel. 783 560 006
Kosz udziału w zajęciach – 1 zł od grupy
Liczba miejsc ograniczona
Organizator: Muzeum w Gliwicach
Muzeum w Gliwicach
ul. Dolnych Wałów 8a
44-100 Gliwice www.muzeum.gliwice.pl info@muzeum.gliwice.pl
Organizatorem Muzeum w Gliwicach jest Miasto Gliwice
Dołącz do dyskusji - napisz komentarz
Artykuł nie posiada jeszcze żadnych komentarzy.
Dodaj pierwszy komentarz i bądź motorem nowej dyskusji. Zachęcamy do tego.