Znowu Bliski Wschód: Syria, Aleppo i Dair Sem’an

.................................................

Syria to piękny kraj. Jego historia sięga czasów starożytnych. Żyły tu różne ludy, byli różni władcy, czczono różnych bogów. Około 3500 roku p.n.e., 70 kilometrów na południowy zachód od Aleppo, powstało miasto Ebla założone przez ludność semicką. W niedługim czasie stało się silnym miastem-państwem o dużym znaczeniu w tym regionie, ważnym centrum handlowym i politycznym. Szczyt potęgi Ebli przypadał na lata 2400–2250 p.n.e. O historii Ebli dowiedziano się wiele z tabliczek z pismem klinowym odkrytych przez archeologów w latach 80. XX wieku.

Około 2300 roku p.n.e. Ebla została zniszczona, a Syria przechodziła przez różne etapy rozwoju. Znajdowała się pod rządami Asyryjczyków, Egipcjan, Greków, Persów, Rzymian…

W VII wieku Syrją zawładnęła arabska dynastia Umajjadów, przynosząc ze sobą mahometanizm. Umajjadowie odegrali kluczową rolę w historii islamu. Rządzili Syrią od 661 do 750 roku n.e. Ich panowanie miało ogromny wpływ na rozwój regionu. Budowali drogi, mosty, meczety, usprawnili system zarządzania państwem. Syria stała się politycznym i kulturalnym centrum islamskiego świata.

W latach1516–1918 Syria stała się prowincją w Imperium Osmańskim. Okres osmański przyniósł rozwój architektury, budowę łaźni, bazarów, nowych meczetów.

Po pierwszej wojnie światowej, na mocy traktatu wersalskiego, Syria znalazła się pod mandatem francuskim, a w 1946 roku uzyskała niepodległość.

* * *

Aleppo to jedno z najstarszych, nieprzerwanie zamieszkanych miast na świecie. Pierwsze wzmianki o Aleppo pochodzą z 1800 roku p.n.e. Dzięki położeniu na Jedwabnym Szlaku odgrywało ważną rolę w handlu między Wschodem a Zachodem. Miasto było znane z dużego bazaru, jednego z największych na całym Bliski Wschodzie, oraz licznych karawanserajów, goszczących kupców przybywających tu z różnych stron.

Zachowało się w Aleppo wiele zabytków z dawnych lat. Najważniejszy z nich to Cytadela, monumentalna forteca zbudowana na wzgórzu w centrum miasta. Jeden z najstarszych zamków na świecie. W 1986 roku Stare Miasto zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Do Aleppo przyjechaliśmy wieczorem. Zakwaterowanie w hotelu, kolacja, a następnego dnia po śniadaniu wyruszamy na zwiedzanie. Spacerujemy po wąskich, krętych uliczkach Starego Miasta, mijamy bazary, oglądamy Wielki Meczet Umajjadów, jeden z najpiękniejszych zabytków syryjskiego średniowiecza, Medresę Halawiya (dawna szkoła teologiczna), która pierwotnie była kościołem bizantyjskim, Khan al-Wazir – jeden z wielu karawanserajów… Wspinamy się na wzgórze ku Cytadeli. Nad tą potężną  budowlą dumnie powiewa narodowa flaga umieszczona na wysokim maszcie. Wspaniały jest widok z tego wzgórza. Całe miasto trochę w oddali, u naszych stóp.

* * *

Około 30 kilometrów na północny zachód od Aleppo znajduje się Dair Sem’an, nieduża wioska, która zyskała na znaczeniu głównie ze względu na św. Szymona Słupnika i jego kolumnę. W czasach swojej świetności, w V i VI wieku, była ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym, z licznymi karawanserajami, kościołami i klasztorami. Obecnie ruiny tej miejscowości zajmują obszar około dwóch trzecich kilometra kwadratowego.

 Szymon Słupnik był jednym z najbardziej znanych ascetów wczesnego chrześcijaństwa. Urodził się około 390 roku w miejscowości Sis (obecna Turcja) w rodzinie pasterskiej. Niestety w krótkim czasie całą rodzinę utracił i kiedy w trzynastym roku życia pozostał sam, sprzedał cały swój majątek, rozdał pieniądze ubogim i dołączył do grupy eremitów w Telede, i tu rozpoczął życie monastyczne – czyli dążenie do duchowej doskonałości poprzez modlitwę, medytację, ascezę i pracę.

Około 423 roku dotarł do Dair Sem’an i tu postanowił pozostać. Wybrał to miejsce ze względu na jego odosobnione położenie, sprzyjające jego ascetycznemu stylowi życia. Tu z czasem wybudował trzymetrowy kamienny słup, a na jego szczycie, na małej platformie o powierzchni 4 metrów kwadratowych, maleńki drewniany domek. W domku tym spędzał dnie i noce na modlitwie i medytacjach, wspierany przez okolicznych przynoszących mu wodę i jedzenie. Wokół tej jego kolumny gromadzili się wierni, by modlić się z nim, słuchać jego kazań, otrzymywać wsparcie duchowe.

Szymon mieszkał w tym domku na słupie 36 lat. Przez te lata słup ciągle piął się ku górze i jak wyczytałam, osiągnął w końcu 18 metrów. Wydaje mi się to o tyle nieprawdopodobne, że 18 metrów to już budynek co najmniej sześciopiętrowy i jak z takiej wysokości prawie siedemdziesięcioletni Szymon miał głosić kazania, tak by ludzie go słyszeli, a jak wiadomo, nie było jeszcze wtedy megafonów.

Kiedy święty zmarł, 28 sierpnia 459 roku, jego pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem. Uczestniczyło w nim sześciu biskupów, patriarcha Antiochii, gubernator cesarski, wielu mnichów i wiernych.
Pochowany został w Konstantynopolu, było to wyrazem wielkiego szacunku, jakim go darzono.

Na miejscu, gdzie stał słup, w latach 474–491 wybudowano świątynię. Do XVII wieku przybywali tu pątnicy. Do dziś po okazałej budowli pozostały tylko ruiny. Zniszczyły ją trzęsienie ziemi i najazd Arabów.

Z Aleppo pojechałyśmy do Dair Sem’an, by obejrzeć ruiny katedry wybudowanej ku chwale świętego Szymona, wielki głaz ułożony w miejscu, gdzie niegdyś stała kolumna, i wysłuchać opowieści przewodnika o żywocie świętego.

W pobliżu ruin stały stragany z pamiątkami, spacerowały kobiety, odziane od stóp do głów w czarne szaty. Niektóre miały nawet całkiem zasłonięte twarze przezroczystą czarną tkaniną. A z nimi dzieci w kolorowych ubrankach.

Przyglądałam się z zaciekawieniem tym kobietom. Wtedy po raz pierwszy widziałam tak szczelnie opakowane muzułmanki.

* * *

Niestety niewiele mam zdjęć z tego dawnego, już w większości nieistniejącego Aleppo. Wojna domowa rozpoczęta w 2011 roku spowodowała ogromne zniszczenie miasta, budynków mieszkalnych, religijnych, przemysłowych… Poważnie uszkodzone zostało Stare Miasto. Ucierpiała też Cytadela. Zniszczona została jej Zachodnia Brama, popękały tysiącletnie mury obronne.

A dodatkowo w marcu 2023 destrukcji dokonało potężne trzęsienie ziemi. Oglądałam w telewizji przerażające zdjęcia z miejsc, które widziałam w czasie tej naszej wycieczki.

Tę opowieść uzupełnioną galeriami zdjęć znajdziesz tu:
https://qba13.pl/znowu-bliski-wschod-syria-aleppo-idair-seman/

Moje opowieści pochodzą z mego bloga www.qba13.pl   – „Opowieści z przeszłości”.

Znalazły się też w ebookach „Opowiastki szare i kolorowe” na Legimi – (szukaj pod Bukowczyk).